Social media is niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Iedereen is tegenwoordig wel op een bepaald platform te vinden. Zo kennen wij Facebook, Instagram, Twitter, Snapchat en het steeds meer gebruikte platform TikTok. Deze platforms worden niet meer enkel privé gebruikt, maar worden ook vaak ingezet als marketingmiddel of als kanaal om politieke voorkeuren en uitingen te verspreiden.
Social media account geblokkeerd. Wat nu?!
Handig en leuk, die social media platforms! Totdat jouw account ineens is geblokkeerd of verwijderd. Nu zal je denken “Ach dat is even vervelend als zoiets gebeurd. Dan maak je toch een nieuw account aan?” Dat kan, maar als je een bedrijf hebt of een influencer bent met duizenden volgers, kan dit toch een ander verhaal worden. Zo werd het Twitter-profiel van Trump begin 2021 eerst geblokkeerd en daarna volledig verwijderd. Maar ook op Instagram komt dit regelmatig voor. Denk bijvoorbeeld aan de verwijderde accounts van twee Mocro Maffia-acteurs. Maar mag een social media platform, zoals Twitter of Instagram, dit zomaar doen? Wordt hier geen schending gemaakt op de vrijheid van meningsuiting?
Grondrecht: Vrijheid van meningsuiting
Vaak wordt direct geroepen dat een geheel account blokkeren en/of verwijderen te ver gaat. Hierbij wordt vaak gelijk gedacht aan het grondrecht ‘vrijheid van meningsuiting’. Grondrechten zijn wel degelijk belangrijke rechten, maar zijn ook zeker niet onbeperkt.
Grondrechten kunnen namelijk worden beperkt en dit mag onder de volgende voorwaarden:
- het moet zijn voorzien bij wet;
- de beperking moet noodzakelijk zijn in een democratische samenleving;
- de beperking moet een legitiem doel dienen.
De overheid kan dus wel degelijk de grondrechten, waaronder het recht op vrijheid van meningsuiting valt, beperken. Maar de overheid moet er ook voor zorgen dat het recht op vrijheid van meningsuiting en andere grondrechten worden gewaarborgd. Dit houdt dus indirect ook in dat de overheid ervoor moet zorgen dat ook anderen, zoals bedrijven en dus ook social media platforms, de grondrechten niet teveel zullen beperken.
Is er dan ook geen sprake van censuur? Nee, hier is geen sprake van wanneer een social media platform een account zal blokkeren of verwijderen. Van censuur is namelijk pas sprake wanneer de overheid zelf de vrijheid van meningsuiting beperkt.
Eigen regels van een Social Media platform
Social media platforms mogen ook zelf regels opstellen over het gebruiken van het platform en plaatsen van bepaalde content. Dit doen ze vaan in een beleid waarin ze gebruikers informeren over het gebruiken van het platform. Zo hanteert Instagram bijvoorbeeld community guidelines. Hierin vermelden zij regels waaraan Instagram gebruikers zich moeten houden bij het gebruiken van het platform. Voorbeelden van die regels van Instagram zijn:
- deel alleen eigen foto’s en video’s of foto’s die je wettelijk gezien mag delen. Plaats authentieke inhoud en geen inhoud die je hebt gekopieerd of verzameld op het internet en die je wettelijk dus niet mag delen;
- deel geen naaktbeelden, ook niet als dit artistieke of creatieve naaktbeelden zijn;
- deel geen content die steun aan of lof geven voor terrorisme, georganiseerde misdaad of haatgroepen.
Niet alleen de regels worden hierin uitgelegd, ook staat in deze community guidelines beschreven wat de gevolgen kunnen zijn bij het overtreden van deze regels. Zoals blijkt uit het voorgaande kunnen social media platforms dus ook nog eens hun eigen grenzen aangeven in dergelijke guidelines naast de wettelijke regels.
Wanneer worden accounts dan geblokkeerd of verwijderd?
Social media platforms blokkeren/verwijderen niet zomaar content of een geheel account. Dat zou wel heel erg ver gaan. Er gaat meestal al een melding aan vooraf voordat content of een account überhaupt wordt verwijderd. Na zo’n melding wordt eerst gekeken naar wat er precies op het platform geplaatst is en door wie. Dit zullen ze natuurlijk ook vanwege hun eigen reputatie doen. Als platforms snel grote accounts zullen blokkeren/verwijderen of hiervan content verwijderen, dan zullen gebruikers zich wellicht ook tegen het platform gaan keren.
Een social media platform geeft om die reden vaak eerst een waarschuwing, tenzij volgens hen hetgeen echt niet door de beugel kan. Wanneer het platform wel jouw content of account verwijderd dan heb je nog de mogelijkheid om hiertegen in bezwaar te gaan. Dit kan via een interne procedure van het platform.
Toch zal niet alles worden gemeld aan een social media platform. Wanneer een beroemd persoon of groot bedrijf bepaalde content plaatst die niet door de beugel kan, zal dit opvallen bij gebruikers die dat zullen melden. Kleinere accounts slippen hier tussendoor. Het kan dus zijn dat die content wel aanwezig blijft terwijl content van grotere accounts wel wordt verwijderd. Voor Instagram of Twitter zou het namelijk een hele grote taak zijn om dagelijks alle accounts te controleren op content.
Hulp nodig?
Is jouw account toch geblokkeerd of verwijderd en denk jij na het lezen van deze blog dat dit onterecht is? Of heb jij hulp nodig met bezwaar maken tegen bepaalde content of een gebruiker? Wij helpen je hier graag mee! Neem gerust contact op met mij of een van mijn collega’s.
Esmée Piening
Advocaat