Reflexwerking voor kleine ondernemers

In Nederland komt ondernemers minder wettelijke bescherming toe dan consumenten. Begrijpelijk; een bepaalde mate van ondernemingsrisico hoort bij het vak. Sommige grote bedrijven maken hier (handig) misbruik van: hoge opzegboetes of andere oneerlijke bedingen worden in de kleine lettertjes, oftewel de algemene voorwaarden, gezet.

Consumenten kunnen deze bedingen vrij gemakkelijk aan de kant schuiven. Het recht is hen gunstig gezind: zij vallen onder de beschermende werking van het consumentenrecht. Maar hoe zit het met kleine ondernemers die ook een zwakkere contractspartij zijn? De plaatselijke bakker maakt misschien erg lekker brood, maar heeft geen verstand van energieleverings- of kredietovereenkomsten. In zulke gevallen kan reflexwerking voor kleine ondernemers uitkomst bieden.

Bescherming via reflexwerking

Wat houdt reflexwerking voor kleine ondernemers precies in? Het is een juridische constructie die het mogelijk maakt voor kleine ondernemers om tóch een beroep te kunnen doen op onderdelen van het consumentenrecht.

Een belangrijk voorbeeld hiervan is de Richtlijn Oneerlijke Bedingen. Dankzij reflexwerking voor kleine ondernemers kunnen oneerlijke of onredelijk bezwarende bedingen in algemene voorwaarden – zoals buitensporige boetebedingen – buiten toepassing worden verklaard.

Wanneer is reflexwerking mogelijk?

Reflexwerking wordt niet zomaar toegekend. De rechter kijkt naar twee belangrijke voorwaarden. Ten eerste moet er sprake zijn van een kleine ondernemer die een vergelijkbare positie met een consument heeft. Hiervoor is geen eenduidige afbakening te geven, het verschilt van geval tot geval. Denk hierbij aan zzp’ers, kleine stichtingen, verenigingen of VOF’s. De kernvraag is of de ondernemer een vergelijkbare, kwetsbare positie heeft als een consument.

Daarnaast moet de overeenkomst geen onderdeel zijn van de gebruikelijke bedrijfsvoering van de ondernemer. Van activiteiten buiten de bedrijfsvoering heeft de ondernemer immers geen specialistische kennis, waardoor hij vergelijkbaar is met een consument.

Geen garantie, wél een kans

Voldoet jouw situatie aan deze voorwaarden? Dan is de kans aanwezig dat een rechter een beroep op reflexwerking toewijst en een onredelijk beding buiten werking stelt. Let er echter wel op dat de bewijslast bij de ondernemer ligt: deze moet aantonen dat zijn positie vergelijkbaar is met een consument én dat het beding onredelijk is.

Kortom: reflexwerking is een waardevol juridisch vangnet, maar geen garantie. Wees daarom vooral vóór het sluiten van de overeenkomst scherp op eventuele algemene voorwaarden.

Hulp nodig bij onredelijke algemene voorwaarden?

Word jij als kleine ondernemer geconfronteerd met een boetebeding of twijfel je over de redelijkheid van algemene voorwaarden in een contract? Neem gerust contact op en dan denk ik met je mee.