Ze zijn voortdurend in het nieuws. Zuipketen, bierketen en drinkhokken die dicht moeten. Hoe zit dat juridisch eigenlijk? Kan de gemeente zomaar een keet sluiten?
Waarom moeten zuipketen dicht?
Keten zijn er in allerlei soorten en maten en er bestaat geen duidelijke omschrijving voor. Vaak gaat het om een ontmoetingsplek voor en door jongeren, die daar een of meerdere keren per week samenkomen voor de gezelligheid. Keten staan soms los op een erf en worden daar speciaal voor het doeleinde van keetbezoek neergezet. Daarnaast vind je zo ook in bestaande locaties (bijvoorbeeld een omgebouwde schuur). Een keet wordt dan ook wel ‘hok’ genoemd. Keten komen met name voor in landelijk gebied. Veel van de keten vind je in het noorden en oosten van het land.
Al sinds 2014 gaan er geluiden op om zuipketen dicht te gooien. Juridisch gezien is er niet makkelijk een antwoord te geven op de vraag of een keet wel of niet is toegestaan. Een keet kan wel degelijk legaal zijn. In dat geval kan de gemeente weinig meer doen dan regelmatig controleren. Maar wat maakt een keet legaal of illegaal? Dat antwoord is niet makkelijk te geven, omdat veel regels een rol kunnen spelen. Hieronder worden de belangrijkste regels toegelicht.
Horecavergunning nodig?
Allereerst speelt de Drank- en Horecawet een rol. Daarin staat dat je voor het exploiteren van een horecabedrijf een vergunning nodig hebt. Een keet wordt als horecabedrijf aangemerkt, wanneer de keet bedrijfsmatig of betaald (‘anders dan om niet’) alcoholhoudende drank verstrekt. Wanneer een keet dus wel laat betalen voor de drankjes, bijvoorbeeld aan de hand van munten of een pot, dan is wel een vergunning nodig. Heeft de keet zo’n vergunning niet, dan kan de gemeente handhavend optreden.
Een collega heeft in 2010 Keet de Blokhut in Zwartsluis bijgestaan in een procedure bij de Raad van State. In die zaak werd de koelkast wekelijks bij toerbeurten door twee vrienden van de vriendengroep van in totaal 16 man gevuld. Wanneer andere mensen langs kwamen, kregen die gratis te drinken. Er werd geen entree betaald. De Raad van State oordeelde in het voordeel van de keet dat daarvoor geen vergunning nodig was en de drankverstrekking dus legaal was.
Zuipketen dicht wegens strijd met bestemmingsplan
Ook voor een keet gelden de wettelijke regels waaraan moet worden voldaan om een gebouw, hok of bijgebouw behorende bij een woning als zuipkeet te mogen gebruiken. De gemeente beschikt over een bestemmingsplan. Daarin staat o.a. aangegeven of er op de grond mag worden gebouwd en, zo ja, wat er op de grond mag worden gebouwd. Ook geeft het bestemmingsplan regels over het gebruik van de grond.
Indien een zuipkeet in strijd is met het bestemmingsplan, zal de gemeente in beginsel moeten handhaven. Wat regelmatig voorkomt is dat een keet is geplaatst op een stuk grond die bestemd is voor agrarisch gebruik. In principe mag de schuur dan niet als keet worden gebruikt, omdat dit gebruik niet als agrarisch kan worden aangemerkt. De gemeente zal dan de keet kunnen verbieden door middel van een handhavingsbesluit. In het handhavingsbesluit kan worden opgenomen dat de eigenaar van de grond een dwangsom verbeurt als het gebruik binnen een bepaalde termijn niet is beëindigd.
Voordat de gemeente een handhavingsbesluit neemt, dient de gemeente te onderzoeken of het gebruik van het gebouw als keet alsnog kan worden toegestaan, bijvoorbeeld door het verlenen van een omgevingsvergunning. Theoretisch is het ook mogelijk dat de gemeente van handhaving afziet en de keet alsnog gedoogt. Tegen een handhavingsbesluit kan men bezwaar maken. Mocht het bezwaar ongegrond worden verklaard, dan kun je in beroep bij de bestuursrechter.
Zuipketen dicht wegens strijd met Bouwbesluit
Daarnaast speelt het Bouwbesluit een belangrijke rol. Het Bouwbesluit geeft onder andere regels over veiligheid (denk aan brandveiligheid), gezondheid en bruikbaarheid van een gebouw. Indien de keet niet voldoet aan het Bouwbesluit, zal de gemeente een handhavingsbesluit moeten nemen. Wederom geldt ook hier dat de gemeente eerst dient te beoordelen of het mogelijk is of het gebouw alsnog kan voldoen aan het Bouwbesluit, bijvoorbeeld door het treffen van diverse veiligheidsmaatregelen. Ook tegen dit besluit kan bezwaar worden ingediend en bij ongegrondverklaring van het bezwaarschrift staat de gang naar de bestuursrechter open.
Leeftijdsgrens
Eigenlijk geldt hierbij hetzelfde als bij de drankvergunning. Je mag niet bedrijfsmatig of betaald drank verstrekken aan personen onder de 18 jaar. Een keet blijft dus op dit gebied binnen de regels, wanneer de keet niet bedrijfsmatig of gratis alcohol verstrekt aan jongeren onder de 18 jaar. Wel zijn jongeren onder de 18 jaar strafbaar wanneer zij alcoholhoudende drank aanwezig hebben op ‘voor het publiek toegankelijke plaatsen’. Afhankelijk van wie er allemaal toegang hebben tot de keet, kan het dus zijn dat jongeren onder de 18 met drank in de keet strafbaar zijn.
Hulp nodig?
En zo is er nog wel veel meer regelgeving die relevant kan zijn bij de vraag of een keet (il)legaal is. Er wordt dus wel regelmatig geroepen dat keten dicht moeten, maar juridisch gezien is dat nog niet zo makkelijk. Wil je meer weten over dit onderwerp? Neem dan gerust contact op.