Wie is eigenaar van de door de werknemer tijdens zijn dienstverband gemaakt flyers, handleidingen, en presentaties? De werknemer die het bedacht en gemaakt heeft of de werkgever? Het is belangrijk dat werkgever en werknemer hierover afspraken maken. In deze blog leg ik uit hoe de samenkomst van auteursrecht en arbeidsrecht werkt.
Wanneer is er volgens het auteursrecht sprake van een werk?
Veel werkgevers en werknemers realiseren zich niet dat er elke dag beschermde werken worden gemaakt. Het ‘werkbegrip’ is erg breed en kan van alles omvatten. Denk bijvoorbeeld aan flyers, handleidingen, presentaties maar ook aan software en productvormgeving. Hierop zijn mogelijk auteursrechten van toepassing. Het is ook mogelijk dat op een gedeelte van deze werken auteursrecht rust. Daarnaast is het mogelijk dat er sprake is van meerdere rechthebbenden.
Auteursrecht en arbeidsrecht
De hoofdregel is dat de maker van een werk rechthebbende is. Maar hoe zit dit bij werken die gemaakt worden tijdens dienstverband? En hoe zit het met werken gemaakt buiten werktijd?
Hoofdregel: artikel 7 Auteurswet
Centraal staat artikel 7 van de Auteurswet (Aw). De hoofdregel is op grond van dit artikel dat de werkgever de rechthebbende is van de auteursrechten. Ook bij een incidentele uitdrukkelijke opdracht kan dit het geval zijn, zonder dat hierover afspraken zijn gemaakt.
Het ontbreken van een duidelijke taakomschrijving of opdracht
Bij het ontbreken van een duidelijke taakomschrijving of opdracht, kan er echter discussie ontstaan over de vraag of er sprake is van ‘arbeid in dienst van een ander’. Vallen zzp’ers of freelancers ook onder deze definitie? Een dienstverband is in dit kader niet hetzelfde als de opdracht om een bepaald werk te maken. Uit de rechtspraak blijkt dat er onder andere gekeken moet worden naar de betekenis van de partijbedoeling en de feitelijke uitvoering van het werk.
Vallen de werkzaamheden binnen de normale werkzaamheden of is hiertoe opdracht gegeven door werkgever?
In een bepaalde rechtszaak, waarbij een programmeur deels in privétijd software programmeerde, kwam het auteursrecht uiteindelijk toe aan de werkgever. Hierbij was onder andere van belang dat de verrichte werkzaamheden pasten binnen de bredere opdracht van de werkgever. Wanneer het maken van een werk niet binnen de normale werkzaamheden valt, maar de werkgever hier in het kader van de arbeidsovereenkomst om vraagt, kan de werkgever ook als maker worden aangemerkt.
Het klassieke voorbeeld van de andere kant is de caissière die in haar pauze in de kantine gedichten schrijft. Haar werk bestaat niet in het vervaardigen van deze bepaalde werken, dus komen de auteursrechten niet aan haar werkgever toe. Wanneer hiertoe opdracht zou zijn gegeven, kan het weer anders liggen.
Hulp nodig met auteursrecht of arbeidsrecht?
Kortom: het is niet eenvoudig om in alle gevallen een heldere scheiding te maken tussen de auteursrechten van werkgevers en werknemers. Voor het verkrijgen van het auteursrecht is het voor werkgevers van groot belang dat het dienstverband gericht is op het vervaardigen van bepaalde werken, of dat er een specifieke opdracht aan ten grondslag ligt. Des te duidelijker er afspraken zijn gemaakt, bijvoorbeeld in een arbeidsovereenkomst, des te kleiner de kans is op discussies.
Heb je vragen over de gemaakte afspraken of heb je behoefte aan advies? Ik help je graag verder. Neem dus vooral contact met me op.
Esmée Piening
Advocaat