Een belastingplichtige heeft behoorlijk veel verplichtingen. De belangrijkste daarvan is het verstrekken van informatie (‘gegevens en inlichtingen’) aan de inspecteur. Meestal wordt de informatie opgevraagd door middel van een brief. Welke informatie verstrekt moet worden lees je hier. Wanneer een belastingplichtige niet voldoet aan zijn informatieplicht, kan de inspecteur een informatiebeschikking nemen.
Informatiebeschikking
Als de inspecteur van mening is dat de informatie niet of niet volledig is verstrekt, is de informatieplicht (op grond van artikel 47 AWR) geschonden. Hij stelt dit dan vast door middel van een informatiebeschikking. Deze informatiebeschikking moet schriftelijk aan de belastingplichtige kenbaar zijn gemaakt. In de informatiebeschikking moet zijn opgenomen welke verlangde informatie niet is verstrekt.
Hersteltermijn informatiebeschikking
Op grond van jurisprudentie is het vereist dat in de informatiebeschikking een hersteltermijn wordt geboden. Indien alsnog de juiste informatie wordt verstrekt binnen die termijn, komt de informatiebeschikking te vervallen.
Het voordeel van een informatiebeschikking
De informatiebeschikking is in het leven geroepen voor de belastingplichtige. Dat klinkt misschien gek, maar dat is het niet. Voorheen was de situatie namelijk als volgt. Bij het niet-voldoen aan de informatieplicht, was gelijk sprake van omkering en verzwaring van de bewijslast. De belastingplichtige moet dan zijn gelijk overtuigend aantonen. Tegenwoordig legt de inspecteur (in de meeste gevallen) eerst een informatiebeschikking op.
Daar zit dan ook het voordeel voor de belastingplichtige. Tegen een informatiebeschikking kan namelijk bezwaar worden gemaakt. Dubieuze informatieverzoeken van de Belastingdienst kunnen zo worden aangevochten.
Omkering en verzwaring bewijslast
Als geen bezwaar is gemaakt en de informatiebeschikking onherroepelijk vaststaat, is alsnog sprake van omkering en verzwaring van de bewijslast. De inspecteur kan dan een aanslag opleggen op grond van een redelijke schatting. De belastingplichtige moet vervolgens aantonen dat de aanslag te hoog is. Geen hele fijne positie dus. Gelukkig kan zowel in bezwaarfase als in beroepsfase alsnog de informatie worden verstrekt. Daardoor vervalt de sanctie van de omkering en verzwaring van de bewijslast.
Tips uit de praktijk
Verstrek alleen fiscaal-relevante gegevens
Een inspecteur wil zo veel mogelijk informatie hebben en zal doorgaans stellen dat alles verstrekt moet worden. Niets is minder waar. Alleen wat relevant kan zijn voor de belastingheffing hoeft te worden verstrekt. Desondanks gaan sommige verzoeken echt te ver. In een recente casus wilde een inspecteur zelfs alle Whatsapp-berichten op de privételefoon van een cliënt inzien. Helaas is dit uiteindelijk in goed overleg opgelost, want ik ben zeer benieuwd wat een rechter van dit verzoek had gevonden.
Ken je rechten en plichten
Het is voor veel belastingplichtigen lastig in te schatten welke informatie wel en niet gedeeld hoeft te worden met de Belastingdienst. Zorg daarom dat je tijdig weet waar jouw rechten en plichten liggen. Deze kunnen per situatie verschillen.
Twijfel over de informatiebeschikking?
Wanneer er twijfel ontstaat of iets door de beugel kan, is het belangrijk de overige relevante informatie in ieder geval wél alvast te delen. De Belastingdienst kan dan slechts de informatiebeschikking opleggen voor de informatie die níét wordt gedeeld.
Zuivere fiscaal relevante informatie
Ook is het verstandig inzichtelijk te maken of een scheiding tussen alle 100% fiscaal relevante informatie en overige, betwistbare informatie gemaakt kan worden. Deze zuivere fiscaal relevante informatie kan dan alvast worden gedeeld. Dit zijn bijvoorbeeld berekeningen van de winst of omzetgegevens. Fiscale adviezen hoeven niet gedeeld te worden!
Wil jij in een specifieke situatie weten welke informatie wel/niet moet worden gedeeld? Bel mij gerust.
Rob Beukema
Fiscalist en financieel adviseur