Gisteravond kondigde het kabinet een verlenging aan van de aangescherpte maatregelen tegen het coronavirus. Vele sectoren worden geraakt. Ook de bouw verwacht harde klappen als gevolg van het coronavirus. Het virus zorgt namelijk voor forse vertragingen. Bovendien stijgen de bouwkosten wegens duurder wordend materiaal en weggevallen personeel dat vervangen moet worden. Tot slot ligt het ook het risico van een volledige lockdown op de loer.
In deze blog geef ik een aantal tips. Hiermee kun je de negatieve gevolgen die het virus heeft op bouwprojecten zoveel mogelijk beperken.
Spring snel naar:
Coronavirus en lopende bouwprojecten
Tip 1: Kijk in je contractvoorwaarden
Op bouwcontracten zijn vaak standaardvoorwaarden van toepassing, zoals de UAV 2012, de AVA 2013 en de UAV-GC 2005. Op deze standaardvoorwaarden kun je een beroep doen wanneer je bijvoorbeeld vertraging oploopt of extra kosten maakt door het coronavirus. Het is goed om eerst na te gaan wat je met je opdrachtgever of aannemer hebt afgesproken. Hierbij stel je de vraag of er standaardvoorwaarden van toepassing zijn. En zo ja, welke?
Is de UAV 2012 van toepassing en kun je niet aan je verplichtingen voldoen?
Mogelijk kun je dan een beroep doen op een van de volgende bepalingen:
- Een verzoek om bijbetaling (paragraaf 6 lid 1);
- Een verzoek om termijnverlenging (paragraaf 8 lid 5); of
- Een beroep op paragraaf 42 lid 3. Hier kun je je op beroepen wanneer het project vertraging heeft opgelopen vanwege overmacht. Je wordt dan niet benadeeld met een korting.
Op grond van de UAV 2012 is het bovendien onder voorwaarden mogelijk om het werk te wijzigen, het werk tijdelijk te schorsen, of het werk te beëindigen terwijl dit nog niet af is.
Is de UAV 2012 van toepassing en kan de opdrachtgever niet aan zijn verplichtingen voldoen?
Dan kan de opdrachtgever het werk onder voorwaarden schorsen (paragraaf 14 UAV 2012). De opdrachtgever dient bij schorsing de aannemer financieel te compenseren voor schade en meerwerk.
Zijn er andere standaardvoorwaaren van toepassing?
In andere standaardvoorwaarden, zoals de AVA 2013 en de UAV-GC 2005, zijn vergelijkbare bepalingen te vinden. Zo geeft paragraaf 44 UAV-GC aan de aannemer het recht op een kostenvergoeding en/of een termijnverlenging. Dit recht krijgt de aannemer als er zich onverwachte omstandigheden voordoen.
Tip 2: Onderzoek wettelijke opties
Wat als er geen (relevante) contractsvoorwaarden zijn, maar je wel vertraging of extra kosten hebt wegens het coronavirus? In zulke gevallen biedt de wet een aantal mogelijkheden.
Zo kan de rechter bijvoorbeeld een overeenkomst ontbinden of wijzigen bij onvoorziene omstandigheden. De rechter doet dit wanneer het niet redelijk is voor (een van de) partijen dat een overeenkomst ongewijzigd in stand blijft (Artikel 6:258 BW).
Een aannemer die extra kosten maakt vanwege het coronavirus, kan een beroep doen op artikel 7:753 BW. Hij mag de aanneemsom dan verhogen. Er moet sprake zijn van:
- Kostenverhogende omstandigheden; die
- Pas na het sluiten van de overeenkomst ontstaan of aan het licht komen; en die
- Niet aan de aannemer kunnen worden toegerekend.
Tip 3: Een beroep op overmacht
Overmacht betekent dat het niet-nakomen van afspraken je niet te verwijten valt en je ook niet op een andere manier kan worden toegerekend. Er is bijvoorbeeld sprake van overmacht wanneer je niet kan nakomen vanwege een externe omstandigheid. In de bouw kan het dus zo zijn dat er sprake is van overmacht vanwege het coronavirus.
Met een geslaagd beroep op overmacht hoef je geen schadevergoeding te betalen. Ook mag je je werkzaamheden opschorten. Daar staat tegenover dat de wederpartij ook zijn afspraken mag opschorten en bovendien de overeenkomst kan ontbinden.
Het leerstuk van overmacht staat in de wet. Maar let op, aannemingsovereenkomsten bevatten vaak een overmachtsclausule. In zo’n clausule spreken partijen af welke gevallen wel en niet onder overmacht vallen. Ook kunnen partijen afspreken wat er gebeurt in geval van overmacht. Mijn collega Rens geeft in zijn blog uitleg over een beroep op overmachtsclausules.
Coronavirus en nieuwe bouwprojecten
Tip 4: Heldere afspraken bij nieuwe projecten
Het coronavirus zal de bouw nog een tijd in haar greep houden. De mogelijkheid die je hebt om bij nieuwe projecten een beroep te doen op de wet of standaardvoorwaarden wegens overmacht of onvoorziene omstandigheden, wordt hierdoor kleiner. Het valt immers te verwachten dat het coronavirus ook bij nieuwe projecten in de bouw voor problemen zorgt. Daarom is het verstandig om goede afspraken te maken.
Spreek bijvoorbeeld af dat de opdrachtgever bijdraagt in de kosten als deze stijgen wegens het coronavirus. Spreek daarnaast geen vaste opleverdatum af die bij overschrijding leidt tot een boete of korting. In plaats daarvan kun je een bouwtermijn afspreken die wordt verlengd als de bouwwerkzaamheden vertraging oplopen door het coronavirus.
Hulp nodig?
Elk geval in de bouw is anders. Het is daarom sowieso verstandig om een opdrachtgever zo snel en zo veel mogelijk te waarschuwen voor vertragingen en prijsstijgingen. Beide partijen hebben belang bij een redelijke oplossing, omdat het coronavirus beide partijen raakt. Stel je dus redelijk naar elkaar op.
Wil je meer weten over dit onderwerp? Neem dan gerust contact met mij op.
Mirjam Talsma
Advocaat